Ард түмэндээ хандан үг хэлэв…
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх: Монголын ард түмний хамгийн том баялаг бол монгол хүн Та өөрөө юм. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Монгол Улсын Их Хуралд тангараг өргөснийхөө дараа ард түмэндээ хандан хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.
Манай улсын эрхэм хүндэт ард иргэд ээ,
Миний Монголын элэг нэгт ахан дүүс ээ,
Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газрын эрхэм гишүүд ээ,
Эрхэм хүндэт зочид, төлөөлөгчид өө,
Миний бие бүрэн эрхт, бүтэн заяат, туурга тусгаар Монгол Улсынхаа Төрийн тэргүүний өндөр сэнтийг түшиж, Үндсэн хуулиар олгогдсон эрх, үүргийг шударгаар сахин биелүүлэхээ андгайлан, Монгол Улсын Төрийн тамгыг ёс төртэйгөөр гардан авлаа.
Буурал дээдсээс өвлөгдөн ирсэн агуу түүхт Монгол төрийг тэргүүлэх их хувь заяаг оноож, өндөр итгэл найдвар хүлээлгэсэн эрхэм хүндэт ард иргэд, сонгогч түмэндээ гүн талархал илэрхийлэн, мэхийн ёслоё.
Намайг төрүүлж, өсгөн хүмүүжүүлсэн, бурхны орноос харж байгаа аав ээждээ, өвөг дээдэстээ мэхийн ёслоё.
Миний бие энэхүү их итгэл найдварыг ард түмнийхээ язгуур эрх ашгийг эрхэмлэн дээдэлж, улс орныхоо тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлыг бататган бэхжүүлж, хүний эрх, эрх чөлөө, шударга ёс, үндэсний эв нэгдлээ сахин хамгаалахын төлөө хичээн зүтгээрэй гэсэн манай ард түмний асар их захиа даалгавар, үүрэг хариуцлага хэмээн хүлээн авч байна.
Энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд надтай хамт нэр дэвшин өрсөлдсөн С.Эрдэнэ, Д.Энхбат нартаа цаашдын ажил үйлсэд нь өндөр амжилтыг хүсэн ерөөе.
Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Төрийн тэргүүнээр ажилласан эрхэм хүндэт Халтмаагийн Баттулга Танд гүн хүндэтгэл илэрхийлж, эрүүл энх, аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөж байна.
Эрхэм хүндэт ард иргэд ээ,
Монголчууд бид эрх чөлөөний дуудлага, хүний эрхийн мэдрэмж, шударга ёсны хүсэмжлэл, тэгш эрхийн зарчмаа хэзээ ч алдаж байгаагүй ард түмэн. Энэхүү эрх чөлөө, шударга ёс, үнэт зүйлийнхээ төлөө манай ард түмэн ямагт, үеийн үед тэмцэж ирсэн түүхтэй билээ.
Чухамхүү шударга ёс тогтсон тэр л нийгэмд хүн эрх чөлөөтэй, хүсэл тэмүүлэлтэй, ирээдүйдээ итгэлтэй, сэтгэл хангалуун, аз жаргалтай амьдрах учиртай.
Ийм л нийгэм байгуулахыг Монголын ард түмэн хүсэж мөрөөдөж, бас шахаж шаардаж байна.
Нийгэмд шударга ёс тогтооход нэн чухал асуудал бол хараат бус шударга шүүх, прокурорын байгууллагатай байх явдал юм.
Иргэд шударга шүүхээр шүүлгэх, шүүгчид нь мэргэжлийн ур чадвар, ёс зүйтэй байх, шүүх прокурорын байгууллага нь зөвхөн хууль дээдэлдэг, хуульд захирагдан ажилладаг, хараат бус хууль шүүхийн байгууллагын тогтолцоог бий болгох явдал нэн чухал шаардлагатай байна.
Иймд миний бие нийгэмд шударга ёс тогтоохын төлөө, хүн засагладаггүй, хууль засагладаг ардчилсан шударга төрийг жинхэнэ утгаар нь байгуулахын төлөө хичээн зүтгэх болно.
Задарсныг нь засагладаг, ядарсныг нь хайрладаг төртэй байх ёстой. Энэ бол Монгол төр юм.
Монгол хүн эх орон, газар нутагтаа эзэн байж, байгалийн баялгийнхаа үр шимийг адил тэгш хүртэх явдал шударга ёсны бас нэгэн зарчим.
Монголчууд бидэнд өвөг дээдсээс минь өвлөгдөн ирсэн баялаг бол байгалийн баялаг, газрын өгөөж, малын буян, ард түмний минь оюун санааны охь ундрага юм.
Байгалийн баялгийг ашиглах төрийн бодлогыг урт хугацааны хөгжлийн бодлоготой уялдуулан тодорхойлж, газрын хэвлийн баялгийн үр өгөөжийг Үндэсний баялгийн санд төвлөрүүлэн Монгол сайхан эх орноо хүчирхэг эдийн засагтай үйлдвэрлэгч, экспортлогч улс болгон хөгжүүлэхийн зэрэгцээ монгол хүн бүр баялагтаа эзэн байх тогтолцоог хөгжүүлэхэд төрийн бодлогыг чиглүүлэх шаардлагатай.
Баялагтаа эзэн Монголын төлөө гэсэн ард түмний минь хүсэл тэмүүлэл, Төрийн тэргүүн миний байр суурь цаашид ч улам биелэлээ олж, үр шим, үр өгөөжийг нь манай ард түмэн хүртэнэ гэдэгт би итгэл төгс байна.
Гэхдээ газрын хэвлийн баялаг бол дундардаг баялаг, харин манай ард түмний оюун санааны баялаг бол ундардаг баялаг гэдгийг бид ямагт санаж байх ёстой. Тийм учраас байгаль дэлхийгээ хайрлан хамгаалж, байгалийн баялгаа ариг гамтай, зүй зохистой ашиглах явдал нэн чухал гэдгийг монгол хүн бүр оюун санаа, зүрх сэтгэлдээ бодож явах учиртай юм.
Монгол хүний оюун санаа, үүх түүх, өв соёл, зан заншил, бүтээл туурвил, хэл соёл, бичиг үсэг, мэдлэг боловсрол, нүүдэлчдийн соёл иргэншил гээд бид бүхэнд ундран арвиждаг баялаг асар их бий.
Энэ баялаг бол даяаршиж буй дэлхий ертөнцөд монголчууд бид Монголоороо үлдэх, Монголоороо бахархах, Монголоороо гоёх, Монголоороо оршихын үндэс суурь болох юм.
Монголын ард түмний хамгийн том баялаг бол монгол хүн Та өөрөө юм.
Учир иймд Төрийн тэргүүн миний бие дэлхийд өрсөлдөх чадвартай монгол хүнийг хөгжүүлэх, өв соёл, үүх түүх, ёс заншлаа дэлхий нийтэд сурталчлан таниулах, үр хүүхдүүддээ өвлүүлэн үлдээх, залуу хойч үеэ эх оронч үзлээр хүмүүжүүлж, ард иргэдээ соён гэгээрүүлэх ажилд төрийн бодлогыг чиглүүлэн ажиллах болно.
Түүнчлэн эх дэлхий, ургамал амьтан, уул ус, байгаль орчноо хайрлан хамгаалах явдлыг бүх нийтийн үйлс болгон өрнүүлж, уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилт, хөрс ус, агаарын бохирдол, уул уурхай, үйлдвэржилтээс бий болсон байгалийн доройтлыг нөхөн сэргээх зэрэг эко системийн тэнцвэрт байдлыг хадгалах талаар идэвх санаачилга гарган, төрийн бодлогын цөм, түмэн олны үйл хэрэг болгох нь зүйтэй хэмээн үзэж байна.
Эрхэм нөхөд өө,
Улс орны минь тусгаар тогтнол, оршин тогтнохын үндэс нь эх орон, газар шороо, хэл соёл, ард түмэн минь билээ. Энэхүү үнэт зүйлсийн амин холбоо, алтан гагнаас нь Монголын ард түмний эв нэгдэл юм.
Эвт шаазгай буга барина гэж ардын сайхан үг байдаг. Монголчууд бид эвтэй байх үедээ хүчирхэгжин мандаж, эвдэрч талцсан үедээ уруудан доройтож ирснийг буурал түүх бидэнд үргэлж сануулсаар ирсэн.
Миний бие Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хувьд ард түмнийхээ эв нэгдлийг нүдний цөцгий мэт хайрлан хамгаалж, зөвийг сахиж, эвийг эрхэмлэсэн, эвлэрлийг дэмжсэн Төрийн тэргүүн байх болно.
Харин Монголын ард түмний язгуур эрх ашиг, улс орны тусгаар тогтнол, аюулгүй байдал, үндэсний эв нэгдлийн эсрэг аливаа бусармаг үйлдэлтэй хатуу тэмцэх болно гэдгээ энэ эрхэм индрээс илэрхийлье.
Монголын ард түмний ололт амжилт, үнэт зүйл болсон хүний эрх, эрх чөлөө, эв нэгдлийг эрхэмлэн дээдэлсэн ардчилсан төр засгаа бэхжүүлж, парламентын засаглалыг улам төгөлдөржүүлэх, хүн бүр тэгш эрх, тэгш боломжоор хангагдсан хүмүүнлэг иргэний ардчилсан нийгмийг хөгжүүлэхийн төлөө ард түмэн, улс төрийн нам, эвсэл, иргэний нийгмийн байгууллагуудтайгаа хамтран ажиллах болно.
Ард түмний эв нэгдэл гэдэг бол улс орны оршин тогтнохын үндэс юм. Эв нэгдэл үгүй бол хөгжил дэвшил, улс үндэстэн байх боломжгүй.
Өнөөдөр хүн төрөлхтний өмнө, монголчууд та бидний өмнө Ковид-19 цар тахлыг даван гарах хүндхэн сорилт тулгараад байна. Нөхцөл байдал ч амаргүй байна.
Энэ аюулт цар тахал өвчнийг хохирол багатай даван гарахад төр засаг, ард түмнээрээ нэгдэн нийлж, эвийг эрхэмлэн, хүчийг нэгтгэн хамтын хүчээр тэмцэх явдал онцгой чухал байна.
Коронавируст халдвараас хайртай хүмүүс, гэр бүлээ хамгаалахын төлөө Монгол Улсын Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээг бүх талаар дэмжин, хамтран ажиллахыг Төрийн тэргүүний хувьд ард түмэндээ уриалж байна.
Бид итгэл найдвар, эв нэгдэл, сахилга зохион байгуулалт, хамтын хүчээр цар тахлын аюулыг даван гарч чадах болно.
Эрхэм нөхөд өө,
Эрхэм хүндэт зочид оо,
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсонд баяр хүргэж, халуун дотно мэндчилгээ ирүүлсэн дэлхийн улс орнуудын төр засгийн тэргүүн, тангараг өргөх ёслолын ажиллагаанд хүрэлцэн ирсэн дипломат болон олон улсын байгууллагын элч төлөөлөгч, элчин сайд Та бүхэнд гүн хүндэтгэлээ илэрхийлж байгааг минь хүлээн авна уу.
Миний бие Монгол төрийн гадаад бодлогын залгамж чанарыг хангаж, мөнхийн хоёр хөрш болон гуравдагч хөршийн бодлогын хүрээнд дэлхийн бусад улс орнуудтай тогтоосон найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааг илүү өргөн цар хүрээнд хөгжүүлэхийн төлөө, энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлогыг тууштай явуулах болно.
Мөн Нэгдсэн үндэстний байгууллага болон олон улсын яриа хэлэлцээний тавцанд Монгол Улсын нэр хүнд, оролцоог сэргээн бататгаж, бүс нутгийн болон олон улсын байгууллагуудтай үр өгөөжтэй хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхийн төлөө санал санаачилга гарган, идэвхтэй хамтран ажиллана.
Миний бие Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагчийн хувьд батлан хамгаалахын эрх зүйн шинэчлэлийг гүнзгийрүүлэх, төрийн цэргийн байгууллагын нэгдмэл байдлыг хангах, Зэвсэгт хүчнийг мэргэшсэн, чадварлаг болгон хөгжүүлэх, цэрэг дайчдыг энхийг сахиулах болон улс орны стратегийн бүтээн байгуулалтад оролцуулах, улсын хил хамгаалалтыг бэхжүүлэх, цэргийн цолны үнэлэмж, зохист харилцааг бий болгох, Зэвсэгт хүчин, төрийн цэргийн байгууллагын алба хаагчдын нийгмийн асуудлыг сайжруулахад илүүтэй анхаарах болно.
Өнөө үеийн монгол цэргүүд өвөг дээдсээсээ өвлөгдөн ирсэн дайчин уламжлалаа нэр төртэй үргэлжлүүлж, хүн төрөлхтний энх тайван, аюулгүй байдлын төлөө Нэгдсэн үндэстний байгууллагын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцож, эх орон, ард түмнийхээ нэр хүндийг дэлхийн тавцанд өндөрт өргөн Монгол цэрэг-Дэлхийн цэрэг болж чадсаныг ёслолын энэ арга хэмжээн дээр бахдан тэмдэглэж хэлэхэд таатай байна.
Эрхэм хүндэт ард иргэд ээ,
Энэ жил манай улсад Тулгар төрийн 2230 жил, Их Монгол Улсын 815 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 110 жил, Ардын хувьсгалын 100 жил, Монгол Улс НҮБ-д бүрэн эрхт гишүүнээр элссэний 60 жил зэрэг түүхэн тэгш ойнууд тохиож байна.
XX зуунд манай ард түмэн тусгаар тогтнолоо тунхаглан зарлаж, зуу зуун жилийн хоцрогдлыг арилган хүн ардаа соён гэгээрүүлж, өвчин зовлонгоос ангижруулан, эх орноо орчин үеийн хөгжил дэвшилтэй улс гүрэн болгон хөгжүүлж чадсан түүхэн гавьяатай билээ.
Тэгвэл XXI зуунд монголчууд бид улс орныхоо тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлыг улам бататган бэхжүүлж, олон улсын тавцанд Монгол Улсын нэр хүндийг улам өндөрт өргөн, эдийн засгийн тусгаар тогтнол, бие даасан байдлаа хангаж, ард иргэд нь аз жаргалтай, сэтгэл хангалуун, тэгш дүүрэн амьдрах боломжтой, хүчирхэг Монгол Улсыг цогцлоон хөгжүүлэх их үйлсийг эхлүүлж байна.
Энэ ажлын эхлэл бол манай улс халамжаас хөдөлмөрт, олборлолтоос боловсруулалтад, импортоос экспортод шилжих явдал юм.
Ажил хийвэл дуустал, давс хийвэл уустал гэсэн ардын сайхан үг бий.
Сүүлийн жилүүдэд та бидний эхлүүлсэн газрын тосны үйлдвэр, гангийн үйлдвэр, байгалийн хийн хоолой, цэвэрлэх байгууламж, саарал усны үйлдвэр, сайжруулсан түлшний үйлдвэр, шинэ нисэх онгоцны буудал, эрчим хүч, дэд бүтэц, авто зам, төмөр замын салбарт хийгдсэн томоохон бүтээн байгуулалт, харилцаа холбоо, мэдээлэл технологийн шинэчлэл, хөдөө аж ахуй, газар тариалан, аялал жуулчлал, соёл, боловсрол, эрүүл мэнд, спортын салбарт хийсэн томоохон төсөл хөтөлбөрүүдээ улам эрчимжүүлж, үр дүнг нь үзэх зайлшгүй шаардлагатай байна.
Үүний зэрэгцээ хүнд ба хөнгөн үйлдвэрүүдийг барьж байгуулан, алт, зэс, төмөр, нүүрс болон байгалийн бусад баялаг, малын гаралтай түүхий эдээ эцсийн бүтээгдэхүүн болгон боловсруулдаг, аж үйлдвэржсэн экспортлогч орон болох зорилтыг бодит ажил хэрэг болгохын төлөө УИХ, Засгийн газрыг хуулийн хүрээнд дэмжин, хамтран ажиллах болно.
Миний бие Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн энэхүү хариуцлагатай, нэр хүндтэй албыг хашихдаа гагцхүү төрийн хуулийг дээдлэн сахиж, өргөсөн тангарагтаа үнэнч байж, ард түмнийхээ сайн сайхан амьдралын төлөө өөрийн оюун ухаан, мэдлэг чадвар, дадлага туршлага, хүч чадлаа дайчлан ажиллах болно.
Миний Монголын ард иргэд ээ,
Төрөлх сайхан эх орон маань хөгжил дэвшлийнхээ гараан дээр зогсож байна.
Сайн сайхан амьдралд хүрэхийн төлөө Та бид алхам алхмаар урагшилсаар байна.
Намууд нь зөв бодлоготой, улс төрчид нь зөв сэтгэлтэй, төрийн албан хаагчид нь сахилга хариуцлагатай, төр засаг нь тогтвортой, ард түмэн маань ирээдүйдээ итгэлтэй байж, зүрх сэтгэл, итгэл найдвараараа нэгдэн нийлж, бие биенийхээ гараас чанга атган, гэрэлт сайхан ирээдүйн төлөө хамтдаа хүчин зүтгэцгээе.
Шинэ зуунд эх орон маань дэлхийн хөгжилтэй улс орнуудын нэгэн адил хүчирхэгжин хөгжинө гэдэгт Төрийн тэргүүн, Улсын Ерөнхийлөгч би бат итгэлтэй байна.
Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Монгол Улс мандан бадрах болтугай гэлээ.
